Christiane Jatahy

H Christiane Jatahy, γεννημένη στο Ρίο ντε Τζανέιρο, είναι συγγραφέας και σκηνοθέτιδα θεάτρου και κινηματογράφου. Σπούδασε θέατρο και δημοσιογραφία, με μεταπτυχιακές σπουδές στην τέχνη και στη φιλοσοφία.
 
Από το 2003, δημιουργεί έργα που διερευνούν τα όρια μεταξύ των τεχνών, μεταξύ πραγματικότητας και μυθοπλασίας, μεταξύ ηθοποιού και ρόλου, μεταξύ θεάτρου και κινηματογράφου. Κάποιες από τις πρώτες παραστάσεις της είναι οι: «Conjugado, A falta que nos move» και «Corte Seco».
 
To 2010 παρουσίασε την πρώτη της ταινία μεγάλου μήκους, «A falta que nos move», βασισμένη στο ομώνυμο θεατρικό έργο.  Παρά τον άκρως πειραματικό τρόπο γυρίσματος (η ταινία γυρίστηκε μέσα σε 13 ώρες, παραμονή Χριστουγέννων, σε μία μόνο τοποθεσία), έτυχε ευρείας αποδοχής, καθώς προβλήθηκε στους κινηματογράφους της Βραζιλίας για περισσότερες από 12 εβδομάδες και συμμετείχε σε πολλά διεθνή φεστιβάλ κινηματογράφου.  
 
Το 2011 έκανε πρεμιέρα το έργο «Julia», βασισμένο στη «Δεσποινίδα Τζούλια» του Στρίντμπεργκ (έλαβε το βραβείο Shell Award 2012 καλύτερης σκηνοθεσίας στη Βραζιλία). Η «Julia», στην οποία η Jatahy ερευνά εις βάθος τα σημεία επαφής μεταξύ θεάτρου και κινηματογράφου, παρουσιάστηκε σε κορυφαία θέατρα και φεστιβάλ, τόσο στην Ευρώπη όσο και στις ΗΠΑ. Μετά από 300 παραστάσεις σε όλο τον κόσμο, συνεχίζει να περιοδεύει.
 
Το 2012, στο πλαίσιο του πολιτιστικού προγράμματος των Ολυμπιακών Αγώνων, δημιούργησε, σκηνοθέτησε και συντόνισε το «In the comfort of your home», μία σειρά από παρεμβάσεις, ντοκιμαντέρ, παραστάσεις και video installations από 30 Βραζιλιάνους καλλιτέχνες, σε ιδιωτικές κατοικίες του Λονδίνου.
 
Το 2013, δημιούργησε το «Utopia.doc», ένα οπτικοακουστικό installation project με χαρακτήρα ντοκιμαντέρ, που αποτελεί την πρώτη της έρευνα πάνω στην θεματολογία πατρίδα-εξορία-πρόσφυγες. Παρουσιάστηκε στο Παρίσι, στη Φρανκφούρτη και στο Σάο Πάολο. 
 
To 2014 πρωτοπαρουσίασε το έργο «E se elas fossem para Moscou?», βασισμένο στις «Τρεις Αδερφές» του Άντον Τσέχωφ. Διαχώρισε τον χώρο του κοινού σε κινηματογραφικό και θεατρικό, με τους θεατές να αλλάζουν θέσεις στο διάλειμμα. Το έργο αυτό τιμήθηκε με τα βραβεία Shell, Questão de Crítica και APTR. Επτά και πλέον χρόνια μετά την δημιουργία του, συνεχίζει τις περιοδείες.
 
Το 2015, ολοκληρώνοντας την τριλογία μνήμης (που περιλαμβάνει τα έργα «Julia» και «E se elas fossem para Moscou?»), δημιούργησε το έργο «The walking forest», ελεύθερη απόδοση του σαιξπηρικού «Mάκβεθ», συνδυάζοντας τη ζωντανή παράσταση με video installation και ζωντανή κινηματογράφηση.
 
To 2016, η Christiane Jatahy σκηνοθέτησε για πρώτη φορά όπερα, ανεβάζοντας τον «Φιντέλιο» του Μπετόβεν στο Teatro Municipal του Ρίο ντε Τζανέιρο, εισάγοντας στην παράσταση κινηματογραφικά στοιχεία.
 
Το 2017, καλεσμένη της Comédie Française, σκηνοθέτησε το έργο «Ο κανόνας του παιχνιδιού», βασισμένο στο αριστούργημα του Ζαν Ρενουάρ.

Την ίδια χρονιά, κατόπιν πρόσκλησης του φεστιβάλ Theater der Welt και του Thalia Theater στο Αμβούργο, πρωτοπαρουσίασε την παράσταση installation «Moving People», όπου εστίαζε και πάλι στο ζήτημα των προσφύγων, καθώς και μία διασκευή του έργου «Στην μοναξιά των κάμπων με βαμβάκι» του Μπερνάρ-Μαρί Κολτές.
 
Το 2018, προσκλήθηκε από την πόλη της Λισαβόνας ως Artista na Cidade (Καλλιτέχνις της πόλης), παρουσιάζοντας τη δουλειά της στα κεντρικά θέατρα, στους κινηματογράφους και στα φεστιβάλ της πόλης.
 
Τον ίδιο χρόνο, εμβαθύνοντας την έρευνά της πάνω στο ζήτημα των προσφύγων, ξεκίνησε τη δημιουργία του δίπτυχου «Nossa Odisséia», το οποίο βασίστηκε στην «Οδύσσεια» του Ομήρου. Το πρώτο μέρος, «Itaca», έκανε πρεμιέρα στο Odéon-Théâtre de l'Europe στο Παρίσι συνδέοντας το έπος του Ομήρου με τη σημερινή πραγματικότητα των προσφύγων που διασχίζουν την Μεσόγειο.
 
Το δεύτερο μέρος, «O agora que demora», επίσης βασισμένο στο έπος του Ομήρου, καθώς και σε υλικό ντοκιμαντέρ που κινηματογραφήθηκε στην Παλαιστίνη, στον Λίβανο, στη Νότια Αφρική, στην Ελλάδα και στον Αμαζόνιο, αποτελεί έναν διάλογο μεταξύ θεάτρου και κινηματογράφου, ενώνοντας την ελληνική μυθολογία με αληθινές ιστορίες καλλιτεχνών προσφύγων. Το «O agora que demora» έκανε πρεμιέρα το 2019 στο Σάο Πάολο και στη συνέχεια παρουσιάστηκε στο Φεστιβάλ της Αβινιόν. Συνεχίζει να περιοδεύει στην Ευρώπη, στην Ασία και στις ΗΠΑ.
 
Τον Ιούλιο του 2021, η Jatahy πρωτοπαρουσίασε το «Entre chien et loup», ως εναρκτήρια παράσταση του Φεστιβάλ της Αβινιόν. Βασισμένη στην ταινία «Dogville» του Λαρς φον Τρίερ, η παράσταση θα κάνει εντατική περιοδεία το 2021, 2022 και 2023. Το «Entre chien et loup» είναι το πρώτο μέρος μίας Τριλογίας του τρόμου και θίγει ζητήματα σχετικά με τους μηχανισμούς του φασισμού. Το δεύτερο μέρος, το «Before the sky falls» (και πάλι βασισμένο στον «Μάκβεθ»), αναφέρεται  στον τοξικό σεξισμό, ενώ το τρίτο, το «After the silence», στη δουλεία και στις συνέπειές της στον κοινωνικοπολιτικό ρατσισμό.
 
Σήμερα, η Christiane Jatahy είναι καλλιτεχνική συνεργάτιδα του Odéon-Théâtre de l'Europe και του πολιτιστικού κέντρου Centquatre στο Παρίσι, του Schauspielhaus στη Ζυρίχη, του πολιτιστικού οργανισμού ArtsEmerson στη Βοστόνη και του Piccolo Teatro στο Μιλάνο. Η εταιρεία Axis επιδοτείται από την Περιφερειακή Διεύθυνση Πολιτισμού, η οποία υπάγεται στο Υπουργείο Πολιτισμού της Γαλλίας.

Άννα Σταυρακοπούλου
 
Γεννήθηκε στην Αθήνα. Σπούδασε φιλολογία στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Κρήτης, έκανε μεταπτυχιακά στο θέατρο στο Πανεπιστήμιο Paris III-Sorbonne Nouvelle και ολοκλήρωσε τις μεταπτυχιακές της σπουδές στο Πανεπιστήμιο του Harvard (PhD, 1994). Δίδαξε στο New York University, στο Πανεπιστήμιο του Βοσπόρου στην Κωνσταντινούπολη (όπου ξεκίνησε τη διδασκαλία των αρχαίων και νέων ελληνικών με την υποστήριξη του Ιδρύματος Ωνάση), και στο Πανεπιστήμιο Harvard (1996-1999). Διετέλεσε υποδιευθύντρια του θυγατρικού Ιδρύματος Ωνάση στη Νέα Υόρκη (1999-2001) και δίδαξε ως επισκέπτρια στα πανεπιστήμια Yale και Κρήτης (2001-2002). Έχει υπάρξει υπότροφος του ΙΚΥ, του Ilex Foundation και του Bogliasco Foundation. Διετέλεσε Αντιπρόεδρος του ΔΣ του ΚΘΒΕ (2011-2013).
 
Στο Tμήμα Θεάτρου διδάσκει θεατρολογία από το 2003. Παράλληλα, είναι ιδρυτικό μέλος και διδάσκουσα του Harvard Summer Program in Greece (από το 2002 έως σήμερα) και έχει διατελέσει αναπληρώτρια διευθύντρια (ακαδημαϊκός εταίρος) του Harvard Center for Hellenic Studies-Greece (2010-2018). Πρόσφατα, υπήρξε Program Director in Byzantine Studies στο Dumbarton Oaks Research Library and Collection (2018-2021).
 
Τα ερευνητικά της ενδιαφέροντα σχετίζονται με την κωμωδία (λαϊκή και λόγια), με τη θεατρική μετάφραση καθώς και με την πρόσληψη του Ίψεν στην Ελλάδα.